Vezikoüreteral Reflü (VUR)
Reflü, geri akım anlamına gelen tıbbi bir terimdir. Tıpkı mide reflüsünde mide asidinin yemek borusuna kaçtığı gibi, idrar torbasındaki idrarda idrar kanalında böbreğe doğru geri kaçabilir. Bu duruma Vezikoüreteral Reflü (VUR) adı verilir. VUR, genellikle idrar kesesi ile idrar borusunun birleşim yerindeki bozukluktan kaynaklanır. VUR çocukluk çağında çok sık karşılaşılan bir durumdur.
İdrar yolları yukarıdan aşağıya doğru sırasıyla böbrek, idrar boruları (üreter), mesane ve idrar yolundan (üretra) oluşur. Böbreğe gelen kan, burada çok gelişmiş bir filtre sisteminden geçerek süzülür ve kan içindeki zararlı atıklar ayıklanmış olur. Temiz kan dolaşım sistemine geri döner, süzülen atıklar ise idrarı oluşturur. Oluşan idrar, üreter adı verilen idrar borularıyla idrar kesesine iletilir. İdrar mesanede depolanır ve idrar yolu ile dışarı atılır.
VUR’da idrar torbasındaki idrar idrar borularına yani üretere geri döner. VUR eğer tedavi edilmezse, ciddi idrar yolu enfeksiyonlarına, böbrek hasarına, hipertansiyon oluşumuna ve ve hatta böbrek yetmezliğine yol açabilir.
VUR Tanısı Nasıl Konur?
Hangi yaşta olursa olsun kız ya da erkek çocukta, geçirilen ilk idrar yolu enfeksiyonundan sonra ilk akla gelmesi gereken durum VUR dur. VUR için ultrason ve ilaçlı işeme filmleri yapılır. Ultrasonda böbreklerde ve idrar borularında genişleme olup olmadığı anlaşılır. İşeme filminde bir sonda ile idrar kesesine ilaçlı su verilir. Daha sonra çocuk işerken film çekilir. Bu filimde idrar idrar kesesindeki idrarın geriye kaçıp kaçmadığı, kaçıyorse nereye kadar kaçtığına bakılır.
VUR Tedavisi
VUR tedavisinde, tedavi yönteminin seçiminde reflünün derecesi önemlidir. VUR çok değişik derecelerde görülebilen bir rahatsızlıktır.
Çok düşük derecelerde herhangi bir müdahale gerekmeyebilir. Bu çocuklarda sadece takip yeterli olabilir. Bazı çocuklara ise idrar yolu enfeksiyonunu önlemek amacıyla uzun süre koruyucu antibiyotik tedavisi verilmesi gerekebilir. Bazı hastalarda üreterin idrar kesesine girdiği yere özel dolgu maddeleri enjekte edilir. Normal idrar kanalından kapalı olarak girilir ve özel bir iğne yardımıyla buraya dolgu maddesi enjekte edilir. Bu ileme STING yöntemi adı verilir ve yaklaşık 10 dk sürer.
Reflü derecesi daha fazla olan çocuklarda ise ameliyat ile üreterin idrar kesesine girdiği yer yeniden düzeltilir. Bu ameliyata üreteroneosistostomi adı verilir. Bu ameliyat açık ya da kapalı (laparoskopik) yöntemlerle yapılır.